Mając na względzie fakt, że korzenie wielu wiernych diecezji zielonogórsko-gorzowskiej wywodzą się z dawnych kresów wschodnich II Rzeczypospolitej, a także chcąc zachować dla przyszłych pokoleń i szerzej udostępnić związane z nimi cenne dziedzictwo, niniejszym ustanawiam Archiwum Kresowe… Tadeusz Lityński Biskup Zielonogórsko-Gorzowski
Jeśli zapomnę o nich, Ty, Boże na niebie, zapomnij o mnie (A. Mickiewicz)
Niedawno minęła pierwsza rocznica uroczystości odsłonięcia pomnika, który upamiętnił Polaków – ofiary zbrodni ludobójstwa dokonanej na wschodnich terenach II Rzeczypospolitej, na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej, a dziś dowiadujemy się o jego dewastacji.
Czytaj dalej „Rok temu w Domostawie”
Jakże typowe dla powojennych kresowych osadników są losy postaci, o której piszę: dorastanie i młodość pod Złoczowem, wojna, niewola i powrót do innej Polski. Jak pisał Wincenty Pol: „Słów niewiele – wiele treści…” Zapraszam do współpracy – powstaje książka o Jaworskich, której treścią będą niezwykle bogate zbiory rodzinnych fotografii…
Andrzej Wysoczański z Mościc koło Witnicy.
Czytaj dalej „Słów niewiele – wiele treści… Mariana Jaworskiego życie na Kresach. Wschodnich i Zachodnich: Ruda Kołtowska – Złoczów – Bogusław – Kamień Wielki.”
Tajemnice losów Piotra Spysznyka (rocznik 1907) ze Złoczowa czekają na wyjaśnienie. Wyszkolony w złoczowskiej Szkole Podoficerskiej 52 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych, emigruje do Paragwaju i tam zostaje żołnierzem. Awansuje na porucznika. Od 1941 roku służy w lotnictwie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Po wojnie wyjeżdża do Argentyny, gdzie zakłada rodzinę. Ta niezwykła biografia ma jednak wiele znaków zapytania – mija blisko 100 lat jak Piotr wyjechał ze Złoczowa, a dziś jego potomkowie szukają krewnych z Podola…
Czytaj dalej „Piotr Spysznyk ze Złoczowa – różne mundury, jedno żołnierskie serce”
Po kilku latach remontu kończymy renowację XVII-wiecznego Dolnego Młyna w Wojciechowie. Zapraszamy do odwiedzenia Dolnego Młyna, dziękując naszym Wykonawcom, Rodzinie, Przyjaciołom, Sąsiadom oraz wszystkim, którzy życzliwie interesowali się postępem prac i naszą przygodą życia. Zapraszam – Jacek Kiljański.
Czytaj dalej „Zaproszenie na Dzień Otwarty Dolnego Młyna w Wojciechowie koło Lubomierza (dolnośląskie) z kresowymi akcentami”
W naszej pamięci zapisują się ludzie, wydarzenia i miejsca. Istnieje jednak jeszcze jedna wyjątkowa kategoria wspomnień – zwierzęta. Najczęściej są to ukochane psy, koty, ptaki czy konie, które towarzyszyły nam w życiu rodzinnym. Moją szczególną fascynację budzą psy, a zwłaszcza rasa o korzeniach na Kresach Wschodnich, której losy są nierozerwalnie związane z historią ich właścicieli.
Czytaj dalej „Polskie spaniele myśliwskie, były szczególnie cenione… ”
W centrum dużej tarnopolskiej wioski Hnilcze, w sąsiedztwie kościoła rzymskokatolickiego, stoi murowany dom kryty blachą. Ma 12 m długości, 8 m szerokości, a wysoki jest na 2,80 m. Kiedyś, przed wojną, gdy mieszkała w nim rodzina Sumisławskich, był to jeden z najokazalszych budynków we wsi. Teraz wygląda smutno i… dziwnie. Małe okienka są nieproporcjonalne w stosunku do masywnych ścian. Elewacja poraniona czasem. Najstarsi mieszkańcy powiadają, że parę lat po wojnie urządzono tu kino i zamurowano pierwotne okna. A potem dom niszczał, opuszczony przez wszystkich. I tylko przyroda jakby próbowała litościwie wziąć we władanie to, co pozostawili jej ludzie. Zieleń ogarnia brzydką bryłę, trawa rośnie nawet na dachu, w rynnach, a gałęzie drzew pochylają się smutno nad tym, co kiedyś było częścią historii znanej z gospodarności hnileckiej rodziny.
Czytaj dalej „Krótka historia długiego życia Rudolfa Sumisławskiego z Hnilcza na Tarnopolszczyźnie”
Szanowni Państwo, przesyłam następny zeszyt „Spotkań Świrzan”, unikalną gazetkę z wiadomościami o pow. Przemyślany. Chętnie zapoznam się z uwagami o treści, a przy okazji namawiam do współredagowania. Pozdrawiam serdecznie – Józef Wyspiański.
Czytaj dalej „Spotkania Świrzan – biuletyn wspomnieniowo-historyczny Świrzan i Ich Potomków. Numer 175”
W 2025 roku mija osiemdziesiąt lat od przesiedleń ludności polskiej na ziemie zachodnie. Mieszkańcy podzbaraskiej wsi Stryjówka nie wiedzieli jeszcze, że wyjeżdżają ze swojej miejscowości na zawsze.
Czytaj dalej „Stryjówka pod Zbarażem i Przecław (gm. Niegosławice) – podążając za światem, którego nie ma…”
Działo się to we Lwowie, moim mieście rodzinnym, w czasie okupacji sowieckiej. Rodzice moi byli harcerzami. Ojciec – Leopold Ungeheuer – inżynier, harcmistrz i działacz społeczny, został aresztowany przez NKWD w dniu 5 lipca 1940 roku…Czytaj dalej „Krystyna Ungeheuer-Mietelska, Moja pierwsza komunia 1 stycznia 1941 roku”